Det som dreg
Ingen kan koma til meg utan at Far som sende meg, dreg han, og eg skal reisa han opp på den siste dagen.
Det står skrive hos profetane: Alle skal vera opplærte av Gud. Kvar den som høyrer på Far og lærer av han, kjem til meg.
Men ingen har sett min Far. Berre han som er frå Gud, har sett Far.
Sanneleg, sanneleg, eg seier dykk: Den som trur, har evig liv. (Joh.6,44-47)
Det er løye med det som dreg.
Det som dreg, får gang på oss. Tenner noko som elles ikkje hadde vore særleg aktuelt. I alle fall ikkje vorte noko av.
Det er løye med det som dreg. Så det vart Krosshaug på oss i dag.
Det som drog var ikkje kyrkjeklokker som kunne høyrast. Ikkje gode seter. Neppe ver og vind. Heller ikkje funderingar om kva sko me skulle ha på, om vegvalg og parkering, Og kva med grashøgde og væte og kulort? Av og til er det lettare å gje tapt for hindringar enn å lokkast av det som dreg.
Alt som dreg...
Men det er jo gildast med det som dreg. Så du kom. Trossa hindringar. Kva er det som dreg til Krosshaug 2.pinsedag?
Eg har eit forslag som følgjer kategorien tid. Det som dreg er lange linjer og eit magisk øyeblikk. Eit fylt nå i eit langsiktig då. Røter langt tilbake og eit nærvær akkurat nå.
Den gamle krossen står her og nektar å verta gammal og utdatert. Han har stande her i 1000 år. Han vitnar om korset som landemerke, om kristen tru som vann innpass i ein kultur og endra kulturen innanfrå. Den gamle haugen og landemerket vart til Krosshaug ein dag for 1000 år sidan. Å søkja til denne krossen er halda fast på identitet, festa røter på ny, minna oss sjølv om at krossen er merket for tru og liv i våre tider, i nye tider. Ja, akkurat nå når me altså har funne eit sete i røys og tuer og stolar 2.pinsedag 2015. Det er løye med det som dreg.
Var det meir som drog til Krosshaug i dag? Ikkje bare kategorien tid. Kanskje rom også? Dette veldige utsynet over Jæren. Denne høge himmelen nærare lerkesongen, ørna og Gud. Dette innslaget av folk som treffest og formar ei forsamling i den store utekatedralen. Desse tonane som ber klangar frå messingblåsarar og stemmebånd som luftar seg i det fri. Dei Klepp og dei Bryne og Time treffest. Andreas prest fekk fri frå ei preikeførebuing.
Det er løye med det som dreg. Naturen, kulturen, musikken, folka, fellesskapet. Så det vart Krosshaug i år.
Når Gud dreg...
Det er løye med det som dreg. Så dette forunderlege som heiter tru, oppstår. Me kjem ikkje bare til ein plass og til røter, til fylt rom og tid. Me kjem til Gud. Me kjem til det livet som har ein kvalitet som gjer at det vert kalt evig liv.
Det er løye med det som dreg. Og den som dreg, er Gud. Seier Jesus. Ikkje deg sjølv.
Tru handlar om å verta dregen av Gud. Guds ånd pustar inn i livet. Dreg. Får gang på det som elles ikkje hadde vore særleg aktuelt eller vorte noko av.
Det er løye med det som dreg. I motvilje og medvilje. I kampar og lyst. Utan at me tenkjer så nøye over det, eller midt i djup hengivelse og saftig ønskje om å verta dregen, om å tru og elska.
Det er løye med det som dreg, for han som dreg, brukar nettopp slikt. Det kan vera skaperverket, forunderleg stort, finstemt og komplekst. Det kan vera musikken som tek deg. Det kan like godt vera kriser og tunge dagar. Ganske sikkert står det gode personar langs den vegen der Gud dreg. Nokre viste veg og var rollemodellar og tok i hånda og støtta når det var mørkt.
Det er løye med det som dreg og forunderleg med han som gjer det. For det er så opp og ned kva veg me dreg mot sjølv.
Dei fleste kjem til punkt i livet der tradisjonar og røter dreg, slik som her på Krosshaug.
Mors og fars historie...
Forfattaren Edvard Hoem skreiv for nokre år sidan ei bok som gjorde inntrykk. Mor og far sin historie. Då mor og far sitt liv var over, ga han dei vidare liv i bokform. Historia om ein predikant og ei ung kvinne med ei fortid. Gripande og nært, verdig, vart og vakkert teiknar han bildet av foreldra sine, av dramatisk norsk etterkrigshistorie, av kall og indremisjon, eit minnesmerke over noko som var, ein annan tidsalder, eit anna land.
Mors og fars historie handlar om at livet nokre gonger tek sin eigen veg og at ingen ting vert slik som me først hadde tenkt oss det.
I ein av salmane sine har Edvard Hoem latt mors og fars historie verta salmeord, ord om Gud. Mors fang og far sitt hus er ord om nåde og håp.
Ein salme med sommarauge...
Salmen ser livet med sommarauge. Han beskriv korleis sol og sommarvind får livet til å folda seg ut. Alt sprett og veks og opnar seg. Blomar foldar seg ut, frøsvermane svirrar mot det blå, fuglane flyg i himlen inn. Alt opnar seg og tøyer seg mot lyset. Akkurat slik det er med oss menneske når me ser livet med sommarauge og har så mykje lyst og lengsel i oss.
No kallar sol og sommarvind. Vårt liv spring ut, vår dag er lang.
No lokkar hav og doggvåt skog, og fjerne hjarteklokkers klang.
Far ut! Far ut! Kjenn himlens regn og skjelv i nattevindens sus.
La auga gå mot ukjent verd, og styr ditt steg mot ukjent hus.
Det er poesi og vakkert, det er ekte og sant om dette løgne som dreg, om skaparen som har gitt oss alle denne trongen til å søkja og leita og folda oss ut. Ein trong etter å finna og få med oss, suga til oss livet utan å setja bremsene på.
Legg ut, legg ut, du svoltne sjel, og berg din draum i sorg og lyst.
Finn fàr i fjell mot høgste tind og styr din stamn mot ukjent kyst.
Og så – midt i salmen – kjem det ord om det som drog for langt ut, som førte for vidt, som gjorde at me fekk kjenna baksida av lengten sin lyse draum. Kva då?
Å søkja ut og finna heim...
Då er det at Hoem sin salme ikkje bare viser oss skaparen som gjev oss utferdsdraumen, men nådens Gud som har heim for oss. Hans lengsel etter oss er sterkare enn alle våre lengsler. Gud dreg oss dit me knapt kunne tru at det var plass for oss. Gud dreg i ei glede visst bare han veit heilt kva er. At gleda over å koma heim er djupare enn trangen til å fara ut. Og slik helsar nåden sin Gud oss når me kom for langt vekk frå heimen og når me står ved grensa for der som våre steg kan gå.
Så herleg er den grøne jord med store fjell og vide hav,
så enkle er dei lovnadsord som ber oss over død og grav.
Kom heim, kom heim, du barn som rak så vide om før sol gjekk ned!
Kom heim og kjenn den milde smak av nådens sol, av himlens fred.
Så nær oss er den kjærleikshand som styrer fjerne klotars gang,
som rører oss i framandt land og tar oss heim til moders fang.
Kom heim, kom heim til faders hus! Var synda stor, er nåden stor
Og himlens glede blir eit brus av tusen venger over jord.
Denne salmen har berørt meg. Han er ærleg om livet og sann om evangeliet. Han koblar livet på det beste og såraste med evangeliet på det sterkaste og varmaste. Kom heim, du som bare måtte fara ut….
Kva var det Jesus sa? Og seier:
Ingen kan koma til meg utan at Far som sende meg, dreg han, og eg skal reisa han opp på den siste dagen. Sanneleg, sanneleg, eg seier dykk: Den som trur, har evig liv.
Me står og sit her ved krossen over Jæren. Han fortel om dette løgne som dreg, om Guds ånd som dreg til Jesus i generasjon etter generasjon. Me må bare fylgja når han dreg. Me må bare gå og dela dette vidare. Oppdaga krafta på nytt. Dette løgne som dreg oss og andre og nye til Gud.
Brennpunktet for gudsunder og livserfaring...
Me kan tenkja at det er noko inni oss som dreg. Det er det sikkert. Gud går aldri utenom livserfaringar og det djupaste i oss. Men det er aldri bare det. Det er aldri bare bakgrunnen vår, kva me er opplærte i. kva me har erfart, kva me bestemmer oss for og trur me gjer trusvalg i. Det fins alltid eit brennpunkt der gudsunderet og livserfaringa møtes. Der dreg Gud til Jesus. Der er evangelium større enn erfaring. Det som får verkeleg gang på oss kjem utanfrå, ikkje innanfrå. For det er bare Gud som kan dra med den djupaste gleda, at det å koma heim er større enn trangen til å fara ut.
Så enkle er dei lovnadsord som ber oss over død og grav.
Kom heim, kom heim, du barn som rak så vide om før sol gjekk ned!
Kom heim og kjenn den milde smak av nådens sol, av himlens fred.